Η διατροφή της μακροζωίας
Επιμέλεια: Σοφία Παπαδοπούλου, Χημικός - Πρόεδρος της Ayurveda Hellas ΑΕ & Πρόεδρος της ΕΛ.Ε.Μ.Ε.Ε.Α. (Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εφαρμογής της Επιστήμης Ayurveda)
O παράγοντας αυτός αναφέρεται κατά κόρον σε όλα τα ολιστικά ιατρικά συστήματα από αρχαιοτάτων χρόνων αλλά και από τη σύγχρονη ιατρική ολοένα και περισσότερο ως βασικός πυλώνας για την πολυπόθητη υγεία & μακροζωία. Είναι γνωστή η ρήση του Ιπποκράτη: «Το σώμα μας έχει την ιδιότητα να αυτοθεραπεύεται ύψιστη σημασία έχουν οι παράγοντες διατροφή, κίνηση, περιβάλλον, τρόπος ζωής, τρόπος σκέψης.
Η επιστήμη της Αγιουρβέδα αναφέρεται στη ∆ιατροφή με πολλές λεπτομέρειες προσεγγίζοντάς την κυρίως μέσα από τις 6 γεύσεις (γλυκιά, όξινη, αλμυρή, πικρή, καυτερή και στυφή) των τροφίμων και το συσχετισμό τους με τα 5 στοιχεία (αιθέρας, αέρας, πυρ, ύδωρ, γη) και τις τρεις Ενέργειες (Vata-Pitta-Kapha) (πίνακας 1). Θυμίζω πως η συγκεκριμένη αναλογία των 5 στοιχείων και των 3 ενεργειών που υπάρχει στον καθένα μας ορίζει τον αγιουρβεδικό μας τύπο και την ιδιοσυγκρασία μας. Οπότε κατά το αγιουρβεδικό σύστημα πέρα από τις γενικές κατευθύνσεις που αφορούν μια υγιεινή διατροφή, γνωστές νομίζω σε όλους μας, συστήνει πιο συγκεκριμένα ποιες τροφές ταιριάζουν ή δεν ταιριάζουν στη κάθε μια ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία.
Τροφές που μας ταιριάζουν
Η γλυκιά γεύση λειτουργεί θεραπευτικά εκεί όπου υπάρχει αύξηση των ενεργειών της Φωτιάς (Pitta) και του Αέρα (Vata) ενώ λειτουργεί αρνητικά όπου υπάρχει αύξηση των στοιχείων Νερού Γης (Kapha), για παράδειγμα σε παχυσαρκία ή στη διάρκεια κρυολογημάτων με ρινική καταρροή, βρογχικές εκκρίσεις κτλ. Σε αυτό το σημείο δράττομαι της ευκαιρίας να σχολιάσω μία ειδοποιό διαφορά ανάμεσα στην ολιστική αγιουρβεδική προσέγγιση και τη συμβατική. Συχνά καταναλώνονται γλυκαντικές ουσίες με χαμηλές ή καθόλου θερμίδες όπως ασπαρτάμη, ζαχαρίνη κτλ αντί της ζάχαρης ώστε να αποφευχθεί η αύξηση του βάρους. Η γλυκιά γεύση της ασπαρτάμης και της ζάχαρης θα φέρουν ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα δηλαδή την αύξηση της Υδάτινης Ενέργειας Kapha αυξάνοντας την τάση του οργανισμού για παχυσαρκία, κατακράτηση υγρών κτλ.
Ποια τρόφιμα βοηθούν στον έλεγχο του βάρους
Η διατροφή λοιπόν και τα βότανα που βοηθούν στον έλεγχο του βάρους έχουν να κάνουν με την εξισορρόπηση της ενέργειας Kapha. Τα μικρά παιδιά που ζουν σε ηλικίες Kapha **εάν τρέφονται με πολλές γλυκιές γεύσεις (μπισκότα, κρουασάν, γαλακτοκομικά θα παρουσιάζουν συχνότατα κρυολογήματα, ιώσεις, λοιμώξεις και θα έχουν την τάση να είναι παχουλά. Να το πώς λειτουργεί το «Η τροφή σου να είναι το φάρμακο σου και το φαρμακό σου να είναι η τροφή σου» του Ιπποκράτη. Παράδειγμα αποτελεί η δράση των γεύσεων στους Ιστούς. Ο διεθνούς φήμης αγιουρβεδικός γιατρός Dr. Deepak Chopra θεωρεί τα βότανα ως “συμπυκνωμένη τροφή” ανάλογα με τις γεύσεις τους βοηθούν την αύξηση των ιστών του σώματος. ∆ύο μόνο γεύσεις -γλυκιά & όξινη - συμβάλουν στην αύξηση των σωματικών ιστών εφόσον τους θρέφουν άμεσα. Η ξινή δεν θρέφει μόνο τον αναπαραγωγικό ιστό, γι αυτό η Αγιουρβέδα δεν συστήνει την κατανάλωση ξινών γεύσεων σε περιπτώσεις υπογονιμότητας η στειρότητας. Οι άλλες 4 γεύσεις - αλμυρή, πικάντικη, πικρή, & στυφή - σε γενικές γραμμές μειώνουν τους σωματικούς ιστούς. Η αλμυρή και η στυφή γεύση βοηθούν στη διατήρηση των υγρών του σώματος. Η πικάντικη διεγείρει την όρεξη και την πέψη. Η πικρή είναι η πιο «αφαιρετική» και απομακρύνει τις τοξίνες. Άλλο παράδειγμα: Η ομάδα τροφών ή βοτάνων στην οποία κυριαρχεί η γη και το νερό -γλυκιές, ξινές και αλμυρές - λόγω της βαριάς και υγρής φύσης τους διευκολύνουν την κίνηση των άχρηστων υλικών. Έτσι λοιπόν είναι καθαρτικές, χωνευτικές (εξάγουν αέρια) και αυξάνουν τη διούρηση. Η ομάδα στην οποία κυριαρχεί ο αέρας -πικάντικες, πικρές και στυφές γεύσεις - λόγω της ξηρής φύσης τους παρεμποδίζουν το σχηματισμό και την κίνηση των άχρηστων υλικών που προκαλούν μετεωρισμό η δυσκοιλιότητα. Στη βιβλιογραφία* αναφέρονται πολλά παραδείγματα και πλούσιο σχετικό υλικό.
Γεύσεις και μεταβολισμός
Οι διάφορες γεύσεις αυξάνουν ή μειώνουν την Agni (Πεπτική Φωτιά), ρυθμίζοντας το μεταβολισμό. Οι καυτερές γεύσεις - πικάντικη, ξινή και αλμυρή - αυξάνουν το μεταβολισμό με φυσικό τρόπο, ρυθμίζουν την όρεξη και καίνε τοξίνες. Η πικρή γεύση, αν και από τη φύση της είναι ψυχρή διεγείρει την «Πεπτική Φωτιά» και το μεταβολισμό. Οι γλυκιές και στυφές γεύσεις μειώνουν το μεταβολισμό. Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω 2 σημεία.
Σημασία δεν έχει μόνο τι τρώμε αλλά πώς τρώμε και με ποιον τρώμε, πού τρώμε και πότε τρώμε.
Γενικά, η φυτοφαγική διατροφή με ελάχιστη κατανάλωση ζωικών τροφών περιέχει ισχυρά αντιοξειδωτικά & αντιγηραντικά θρεπτικά και σύμφωνα ολοένα και με περισσότερες σύγχρονες έρευνες συντελεί στην καταπολέμηση διαφόρων παθήσεων. Οι πιο γνωστές αντιοξειδωτικές τροφές είναι αυτές που περιέχουν βιταμίνες C και E, σελήνιο Β-καροτίνη, ανθοκυανιουχο άλας, επίσης οι χρωστικές ουσίες από τα δαμάσκηνα, τα σταφύλια, τα διάφορα είδη μούρων, τα φρούτα με τα σκούρα χρώματα.
Όσο περισσότερες φυτικές τροφές τρώμε, τόσο ποιο πολλά αντιοξειδωτικά παίρνουμε και τόσο ποιο υγιείς και νέοι νιώθουμε...
Στο επόμενο άρθρο θα σχολιάσουμε τα διάφορα ΟΧΙ που θα πρέπει να λέμε στην καθημερινότητα μας.
**Ηλικίες & Dosha: 0 έως 20 Kapha, 20 έως 50 pitta, 50 και άνω vata
Δημοσίευση εκδότη: www.naturanrg.gr
